Του Πάσχου Μανδραβέλη
Αν κάποιος έβαζε στοίχημα τον 15ο αιώνα για το ποιος πολιτισμός θα
κυριαρχήσει στον κόσμο, θα πόνταρε όλα τα λεφτά του στην Κίνα. Σίγουρα
κανείς δεν θα σκεφτόταν την Ευρώπη. Το 1500 η μεγαλύτερη πόλη στον κόσμο
ήταν το Πεκίνο με 600.000-700.000 κατοίκους. Ηταν μια καθαρή πόλη που
είχε εκτεταμένο αποχετευτικό δίκτυο, ενώ το Λονδίνο των 20.000 κατοίκων
ήταν ένα βρωμερό άθροισμα κατοικιών, με τα περιττώματα να παρασέρνονται
από τα νερά στους δρόμους. Η αυτοκρατορική Κίνα είχε από νωρίς πυξίδα,
τυπογραφία, χαρτί, πυρίτιδα, ρολόγια, πορσελάνη, χυτοσίδηρο· ακόμη και
σεισμογράφο!